Wie dacht dat pianomuziek per definitie rustgevend is, heeft nog niet kennisgemaakt met het werk van Matthew Bourne. Zelden hoorde ik iets wat zoveel onrust teweegbrengt. Daar kan menig bebop-collectief nog een puntje aan zuigen. En dan te bedenken dat Bourne dit solo doet. Brrrrr! 

Irrealis is een verzameling geprepareerde pianostukken, opgenomen in een enkele sessie, waarbij elke take live is gespeeld zonder overdubs. Aanpassingen aan het instrument zorgen ervoor dat het soms klinkt als een piano, maar bijvoorbeeld ook een xylofoon zou kunnen zijn. Leuk voor soundtracks misschien, of als onderdeel van een performance, maar best ontregelend wanneer je het door je koptelefoon beluistert.  

‘Irrealis verwijst naar een gebeurtenis die niet heeft plaatsgevonden, of in ieder geval nog niet heeft plaatsgevonden,’ aldus Bourne. Na het werk voor een soundtrack ging hij nog even los, voordat hij het arme apparaat in zijn originele staat herstelde. Zonder idee van wat deze stukken zouden opleveren, krijgen we een zeldzame momentopname van Bourne die voor zijn eigen plezier speelt. We horen de meester al improviserend aan het werk in zijn woonkamer, terwijl hij de mogelijkheden van zijn instrument verkent dat met bouten en moeren is omgetoverd tot iets wat het niet is.  

Door het percussieve gekletter en de gewijzigde stemmingen is natuurlijk zijn gevoel voor melodie hoorbaar. Het zevental nummers, dat naadloos op elkaar lijkt aan te sluiten, waardoor het ook wat weg heeft van één grote track, vraagt echter veel van de luisteraar. Schijnbaar rusteloos, onderzoekt Bourne niet alleen de klanken, maar ook zijn eigen fantasie. Hij vervult daarbij uitdrukkelijk niet de rol van gids en laat het aan de luisteraar of en zo ja, hoe ver hij hem kan volgen.