Voor veel mensen is luisteren naar pianomuziek nog wel een dingetje. Hele generaties zijn opgegroeid met ouders met een platenkast vol romantische pianomuziek. Moeders en vaders geilend op het gebruinde gelaat en lange haren van Jan Vayne. De wachtkamer bij de tandarts…

Oké, modern klassiek a la Michael Nyman, Steve Reich en Philip Glass, over die mathematische composities kunnen we nog wel enthousiast worden, er een intellectueel labeltje aan knopen. Maar pianomuzak. Mensen van die generatie verwondert het dan ook als ze zien dat op hippe vooroplopende festivals drommen jongeren bij zonsopkomst wegdromen bij weer zo’n langharig pianofenomeen als Joep Beving. En het moet me van het hart, dat ligt ook te dicht bij die romantische pianomuziek van voorheen, met diezelfde aandoenlijke serieuze bijna religieuze gedragenheid, om het te kunnen omarmen. Het lijkt wel een sekte die een nieuwe goeroe heeft gevonden. Nee, de rock-’n-roll is wat mij betreft daar te ver te zoeken.

Mink Steekelenburg, alias Winterdagen, kennen mensen die frequenteren in het Rotterdams uitgaansleven als die rustige jongen met glimmende enthousiaste ogen die de post-punk niet wild en gek genoeg kan worden. Die jongen actief in de organisatie van van alles en nog wat die je regelmatig ook achter draaitafels tegen kunt komen, ons voedend met de allernieuwste muziek, niet zelden gekleed in een zwart t-shirt van een of andere obscure band. Wat brengt zo’n jongen er dan toe om de verstilling te zoeken achter zo’n oud houten instrument als hij zelf muziek gaat maken?

Winterdagen brengt op het label 1631 Recordings een ep uit met vier composities vernoemd naar het openingsnummer Phase In. In samenwerking met producent en muzikant Maarten Vos die op de ep ook meespeelt. Vier korte nummers, elk met een lengte van een stevige goed gestructureerde popsong. De hele ep houdt ons slechts een dik kwartier van de straat. Met opener Phase In hebben we misschien wel direct de meest interessante bij de kop. Gedurende vier minuten neemt het volume vrijwel lineair toe. Het pianospel beperkt zich tot een enkele aanslag, ritmisch herhaald. Als je op de details gaat letten hoor je het mechaniek van het instrument bewegen onder de vingers van Steekelenburg. Geratel van houten onderdelen kondigen steeds een nieuwe aanslag aan. Op de achtergrond het geruis en het getik van wat vinyl lijkt te zijn en een synth die langzaam aanzwelt. Kun je het een melodie noemen die wordt gespeeld? Ach, amper, het is meer een afwisseling van dezelfde tonen, geëchood door de akkoorden op de synth die naar het einde gruizig gaat klinken in felle oversturing.

Dan volgt Twee en zijn de bijgeluiden van het instrument verdwenen en horen we een actiever pianospel, meer melodie, meer als wat we verwachten bij romantische pianomuziek. Maar op de achtergrond zorgen strijkers dit keer voor de dissonanten. En de sfeer is misschien wel romantisch, maar dan toch minstens onder een bewolkte hemel.

Westerkerk volgt. Hier keert het werkende instrument terug als ritmisch klikkend en schurend kenmerk, in de mix bijna naar de voorgrond gebracht als vervreemdend element. Met – dit keer wel – in de hoofdrol een lichtvoetig romantisch melodieus thema.

De ep sluit af met Up North. Hier speelt het spel op de piano van Winterdagen meer een begeleidende rol voor een gitaar die tokkelend een thema toevoegt en uiteindelijk opgaat in een golf van feedback en gruis. Weer horen we de piano zwoegen onder de aanslag van Steekelenburg terwijl hij een melancholieke ondergrond smeedt. Ook Up North zwelt aan. Instrumenten stappen in. De gitaar gaat pas na ruim een minuut meedoen, ondersteund door een strijker en een tapijtje synth. Veel gebeurt er verder niet, geen coupletten en klaterende refreinen. De thema’s rollen door, zetten een sfeer.

Mentaal is de ep Phase In een uitdaging. Ondanks de compactheid van de composities is het muziek waarbij je al snel afgeleid raakt. Vooral in de details is de muziek van Winterdagen boeiend, en wil je er je aandacht bij houden om te horen wat er allemaal gebeurt. Maar de verstilling, de eentonigheid in de patronen, de melancholieke sfeer, maken dat je steevast wegdroomt. Een kwaliteit in deze jachtige tijden en achilleshiel tegelijk. Het gevecht tussen aandacht houden en wegdromen duurt ruim een kwartier. Een kwartier waarin je even weg bent uit de hectiek van de wereld van vandaag.

En verdomd, dan valt het kwartje dat de rock-’n-roll niet ver weg is in de pianomuziek van Winterdagen. Die zit ‘m vooral in die ruige details. De eigenzinnige noise uit het instrument, het gekreun en geratel van de onderdelen in dat archaïsch instrument. En de post-punk, die is er evengoed, en hoor je bijvoorbeeld in de prachtig gruizig overstuurde synth waarmee openingsnummer Phase In afsluit.