En dan wordt er op de deur van de kleedkamer geklopt. Waar de tafel met promotiespullen van de band moet staan. Pomotiespullen? Voor deze korte tour van drie optredens in Nederland heeft Turin Brakes alle niet-noodzakelijke bagage thuisgelaten. Geen versterkers, geen extra instrumenten, geen promotiemateriaal. Ik praat met de band over de kunst van zo licht mogelijk reizen, de ruim 20 jaar die zijn verstreken sinds het uitbrengen van hun debuutalbum in 2001 en over hun meest recente album Wide-Eyed Nowhere dat eind 2022 verscheen. 

Tekst en foto’s:  Herman Sixma

Het is 17:30 uur als ik mij bij poppodium De Helling in Utrecht meld voor mijn afspraak met de mannen van Turin Brakes. Precies op tijd voor het laatste staartje van de soundcheck en wat extra foto’s. „Graag wat meer Metallica en wat minder Simon & Garfunkel”, klinkt het vanaf het podium. Terwijl de geluidstechnicus het volume iets opschroeft, checkt Gale Paridjanian vanuit de zaal hoe het klinkt. „Yeah, that’s more Rock & Roll”. Zijn gitaar, moederziel alleen op de nog lege vloer van de zaal, lijkt instemmend te knikken. Nog even horen hoe Isolation klinkt dat vanavond als eerste uit de speakers moet knallen en dan kruipdoor sluipdoor naar de kleedkamer voor een interview. 

„Je zou deze korte tour door Nederland als een soort opwarmertje voor een meer uitgebreide tour door het Verenigd Koninkrijk (VK) kunnen zien”, antwoordt Olly Knights op mijn vraag naar het hoe en waarom van dit optreden in De Helling. „Normaal gesproken is er eerst een nieuw album, dan een uitgebreide tour door het VK en daarna Europa in. Maar ja, in de nasleep van COVID was alles anders en dat betekende vooral improviseren; de gelegenheid pakken als die zich voordeed, zoals deze drie optredens in achtereenvolgens Bitterzoet/Amsterdam, De Helling/Utrecht en Rotown/Rotterdam. En dat pakt prima uit. Een fijn en dankbaar publiek, een redelijk relaxt tourschema, wat nieuwe songs uitproberen en genoeg energie over om er in het VK weer stevig tegenaan te gaan.”

Onze muziek anno 2023 mag dan misschien vrolijk klinken, in mijn hoofd overheerst pessimisme

De tour van Turin Brakes rondom het nieuwe album Wide-Eyed Nowhere volgt op een periode waarin met optredens en een heruitgave werd teruggeblikt op hun debuutalbum The Optimist LP uit 2001. En dat in een jaar net na Brexit en met een doorwoekerende COVID-pandemie. „Dat voelde vreemd”, vertelt Olly Knights. „Eerst alle plannen in de ijskast, omdat de hele muziekscene stillag. Daarna volle kracht vooruit, maar nog steeds met allerlei onzekerheden. Toch voelde het weer op tour gaan ontzettend goed; als koeien die na een lange periode op stal in het voorjaar weer de wei in mogen. Je merkte dat iedereen liveoptredens vreselijk had gemist. Livestreams via internet zijn leuk, maar halen het niet bij spelen voor een volle zaal. Van die optredens waarbij je de muziek weer door je lijf voelt gaan. En zo werd de tour rond ’20 jaar The Optimist’ er eentje die ons altijd bij zal blijven.”

Is het optimisme dat sprak uit de titel van hun debuutalbum nog steeds aanwezig in het hoofd van de belangrijkste liedjesschrijvers van Turin Brakes? Lastig te zeggen. „Weet je wat het gekke is? De muziek op ons nieuwe album klinkt in mijn ogen vrolijker dan mensen van ons gewend zijn, terwijl in mijn hoofd toch vooral een gevoel van pessimisme overheerst. Kijk naar de wereld om je heen. We hollen van crisis naar crisis, de oorlog in Oekraïne, de gevolgen van Brexit die steeds duidelijker zichtbaar worden. Dat alles maakt het lastig om op dit moment heel erg optimistisch te zijn. Maar goed, eens een optimist, altijd een optimist. Twintig jaar ouder maar in wezen nog steeds dezelfde Olly.”

Met ons nieuwe album keren we terug naar Niemandsland, maar dit keer klaarwakker en met onze ogen wijd open

Tijd om wat verder van gedachten te wisselen over hun nieuwe album Wide-Eyed Nowhere. „Elk album dat we maken, elk liedje dat we schrijven moet je zien als een momentopname van de wereld op dat moment, bekeken door onze bril. Beelden in de vorm van kleine portretjes, kleine verhaaltjes die op muziek zijn gezet. Het vertrekpunt is meestal een bepaalde melodie of wat akkoorden, bijna onmiddellijk gevolgd door tekstfragmenten die passen bij de sfeer van het nummer in wording. Via de melodie bereikt het verhaal de buitenwereld. Op het moment dat we aan een nieuw album of nieuwe nummers werken, staat die buitenwereld voor ons even stil. Tijd om de balans op te maken, om je heen te kijken, de foto te maken van de wereld waarin Turin Brakes zich op dat moment bevindt.”

En waar bevindt Turin Brakes zich op dit moment? Volgens de foto op de hoes van hun meest recente album ergens in Niemandsland, de ogen wijd open om het laatste beetje zonlicht te pakken voordat de avond valt en de nacht intreedt. „Die foto is gemaakt in het Peak District in het noorden van Engeland, maar verwijst naar een ervaring die we hadden tijdens een reis door de Verenigde Staten. Eindeloos rechte wegen, je ogen die langzaam dichtvallen van vermoeidheid en dan plotseling, als in een droom, dat bord ‘Welcome to Nowhere’. Met ons nieuwe album zijn we terug op die plek, maar nu klaarwakker en met onze ogen wijd open. Door die ogen gezien is Niemandsland misschien een beetje vreemd, maar tegelijkertijd sprookjesachtig mooi.”

Als ik één nummer moet kiezen dat weergeeft waar wij als Turin Brakes voor staan, dan is dat Underdog (Save Me)

Wide-Eyed Nowhere, een nieuw album met elf nieuwe nummers. Tevreden? Natuurlijk is Olly Knights tevreden. Zowel over de wijze waarop het album tot stand is gekomen als met het uiteindelijke resultaat. „We hebben dit album grotendeels thuis in mijn eigen studio en zonder enige tijdsdruk gemaakt. Voor mijzelf wel wat meer werk, omdat ik ook een flink deel van de technische productie voor mijn rekening nam, maar daardoor voelt het ook meer als je eigen kindje. Nummers die er wat mij betreft uitspringen? Vooral de wat meer groovy, West-Coast achtige songs die de jaren ’70 sfeer ademen. Denk aan The Ride, No Rainbow en Into The Sun, dat door Gale Paridjanian is geschreven en dat eerst Into The City heette. En weet je, toen we samen naar de demo’s luisterden zeiden we tegen elkaar ‘dat is de band waarin ik zou willen spelen’. En dat is lang niet altijd het geval.”       

Elke band heeft zijn eigen ‘signature song’; zo’n liedje dat eigenlijk altijd wel op de speellijst staat en waaraan je de band kunt herkennen. Voor de Rolling Stones waarschijnlijk Satisfaction; voor Turin Brakes of in elk geval voor Olly persoonlijk Underdog (Save Me) afkomstig van hun debuutalbum. „Dat nummer heeft nog steeds alles waar we als band voor staan, zowel qua tekst als muziek. Het komt, ook na ruim twintig jaar ‘on the road’ nog steeds recht uit het hart.” Het bewijs volgt bijna vier uur later, als Turin Brakes na anderhalf uur spelen is aangekomen bij het laatste nummer van de (eerste) toegift. Oh please save me, save me from myself / I can’t be the only one stuck on the shelf / You said you’d always fall for the underdog. Kiezen voor de Underdog. Vol overgave gespeeld, vol overgave gezongen. Alsof het gisteren is geschreven.  

Met dank aan Turin Brakes en de medewerkers van De Helling/Utrecht