Clock Opera houdt ermee op. De Britse indie band rond zanger/gitarist/sampler Guy Connelly doet nog een rondje door Europa en dan gaan de bandleden ieder hun kant op. De tournee is na drie keer uitstellen door corona eindelijk een feit en, nog steeds, ter ondersteuning van hun derde album Carousel uit 2020. Fabian Hofland spreekt Connelly over deze tour, over afscheid nemen en de interactie met hun publiek: „Het is nu nog intenser. Fans willen graag alles met je delen en daar komen hele mooie verhalen uit. Dingen die ze normaal misschien niet hadden verteld. Dit voelt heel speciaal.”

Door: Fabian Hofland

Het is nog twee dagen voor het begin van de Europese tak van de afscheidstournee, wanneer ik Connelly spreek via Skype in zijn huis in Cornwall. De laatste shows in thuisland Engeland zijn al achter de rug. Nog tien concerten op het vaste land en dan is het voorgoed voorbij voor de eigenwijze band uit London. Begonnen in 2009 aan de hand van een aantal sample-based demo’s en ideeën van Connelly, uitgewerkt met bassist/gitarist Andy West, toetsenist Dan Armstong en drummer Che Albrighton. De eerste twee zijn gaandeweg uit de band gestapt: Connelly en Albrighton, samen met toestenist/sampler/bassist Nic Nell doen nu gedrieën dit ererondje.

Afscheidstournee
Deze tour is al drie keer uitgesteld, was je bang dat hij misschien nooit meer ging komen?

„We hadden echt net ons derde album uit. We waren aan het repeteren en klaar om te gaan. Helemaal klaar voor de tournee en toen ging het allemaal niet door. Hoe langer we bleven repeteren, hoe zekerder we waren dat het nooit meer zou gebeuren. We zijn blij dat we deze tournee toch nog kunnen doen. Dit verhaal verdient een goed einde.” 

Is het vreemd om het over je ‘nieuwe’ album te hebben twee jaar na release en deze nummers nu voor het eerst te spelen?

„Het maakt het spelen ervan eigenlijk makkelijker. Je hebt wat meer afstand tot de nummers. Je hebt ze zelf ook wat beter een plaats kunnen geven. Daarnaast heb je ook wat meer context en krijgen sommige nummers nu we ze spelen een andere lading dan toen we ze aan het opnemen waren. De nummers komen nu meer tot hun recht. Daarnaast is het album misschien twee jaar oud, maar sommige nummers of teksten dateren van veel langer terug. Het nummer Carousel in zijn eerste vorm stamt uit de tijd van onze debuutplaat (Ways To Forget, 2012, red.). Soms krijgt een liedje pas later zijn moment en nu voelde het goed.”

Ergens wel mooi dat niet alleen het verhaal van de band, maar ook een nummer, nota bene Carousel geheten, de cirkel rond maakt…

„Ja, er is een zekere circulaire continuïteit, maar die twee jaar pauze geeft je ook tijd om na te denken. Gaan we nog een rondje of is dit het moment om af te stappen.”

Hoe gingen de concerten in Engeland?

„Heel goed. We spelen langer en meer nummers dan we ooit gedaan hebben. De shows zijn ook intenser. Dat komt omdat veel fans weten dat het voor het laatst is. Iedereen is toegewijd en we krijgen meer response van het publiek. Veel meer dan bij andere tournees. Juist omdat het een afscheid is, komen mensen met verhalen over wat onze muziek voor hen betekent of wat voor impact een bepaald nummer heeft gehad. Verhalen die ze anders waarschijnlijk niet met ons gedeeld zouden hebben. Dat maakt deze tournee zo bijzonder voor ons. Als artiest probeer je altijd een connectie met je publiek te maken en die reactie van het publiek krijgen we nu meer dan ooit. Zo speelden we in Bristol waar ik ben opgegroeid. Veel vrienden en familie. Dan voelt het goed om nu deze nummers te spelen. Het markeert echt een punt in ons leven. Het voelt extra bijzonder, zeker na zo’n lange tijd dat we niet konden spelen.”

Kort voor de tournee zijn er nog twee nieuwe nummers uitgebracht: House of Novelty en Locked In. Zijn deze onlangs opgenomen of lagen die nog op de plank?

„Locked In is het enige dat Nic (Nic Nell, solo brengt hij muziek uit onder de naam Casually Here, red.) en ik samen gemaakt en geproduceerd hebben. Niet lang voor de lockdown geschreven, maar in de laatste maanden eigenlijk pas afgerond. De tekst voor House of Novelty heb ik jaren geleden al geschreven maar net als Locked In ook in de laatste maanden pas echt afgemaakt.”

De band heeft meerdere bezettingswisselingen doorgemaakt. Een van de redenen om te stoppen is het verhuizen van een aantal leden. Waarom niet een doorstart met nieuwe bezetting? Waarom is nu het moment om te stoppen met Clock Opera?

„Goeie vraag. Che is naar Berlijn verhuisd en ik met mijn gezin naar Cornwall. Alleen Nic woont nog in London. Dat maakt het sowieso lastig om als band te opereren. Daarnaast voelt het als tijd voor iets anders. We blijven allemaal muziek maken, en misschien op een later moment ook wel weer samen op een of andere manier. Maar het voelt ook wel bevrijdend om ergens een punt achter te zetten. Om echt opnieuw te beginnen moet je het oude eerst afsluiten. Ik ben blij en trots op wat we hebben neergezet, maar de energie van een frisse start heeft ook iets heel moois. Ik heb nu hetzelfde gevoel als toen ik de eerste demo’s voor Clock Opera in elkaar aan het zetten was. Ik weet nog niet wat de volgende stap precies gaat zijn, maar net als met Clock Opera voelde ik dat we iets te pakken hadden. ‘We were onto something‘. Het is te vroeg om er iets over te zeggen. Ik wil het nog geen naam of label geven. We gaan zien wat er van komt.”

Songschrijven

Er staan hele leuke filmpjes op YouTube, nog van de eerste plaat, waarin jullie laten zien waar sommige samples vandaan komen en hoe die gebruikt zijn in de uiteindelijk nummers. Het piepje van een supermarktkassa, een afvoerputje, tot en met een tatoeëermachine. Heb ik gelijk als ik aanneem dat de samples eerst komen en daarna de rest van het nummer?

„Meestal wel. Het geluid komt eerst. Dat stuurt je een bepaalde kant op. Dan komt de melodie, die bepaalt alles. Dan heb je een song en ga je zoeken naar een thema en de hoe we het nummer vorm gaan geven. Soms komt de melodie eerst, maar meestal is de sample leidend.”

Ik neem aan dat je de samples eerst uitwerkt en niet dat de rest van de band zit te kijken hoe jij met die samples in de weer bent?

„Dat is wel voorgekomen. Je moet sowieso open staan om er mee te blijven spelen. Als iets te rigide is, dan geeft het weinig ruimte om mee te werken. Soms is een drumpatroon die ik geprogrammeerd heb simpelweg onmogelijk om na te spelen voor een drummer. Andere keren denk ik met iets onmogelijks te komen en dan drumt Che (Che Albrighton, drummer. Red.) het zonder moeite mee. Je moet open staan voor dingen en er moet wat speelruimte zijn. ‘Leave some space for lifeness‘.

En de teksten die komen als allerlaatste?

„Ja dat klopt. Ik heb hele ladingen teksten verzameld over de jaren. Als het tijd is om de vocals op te nemen dan ga ik met diverse teksten voor mijn neus staan en kijken we wat werkt. Er zijn artiesten die eerst ‘gibberish‘ zingen en dan later de teksten uitwerken. The Beatles hebben ook nummers waarbij de teksten klinkklare onzin zijn. Ik wil graag teksten hebben die wel ergens over gaan. Dus ik laat het gedeelte van het brein die de melodieën bedenkt eerst zijn werk doen, en dan kijken waar het schip strandt. Sommige teksten veranderen over de jaren van betekenis. Ik zit er live ook weleens naast. Dan heb ik geen idee wat het volgende couplet moet zijn, maar dan schakelt dat gedeelte van het brein bijna als vanzelf in en red ik me daar op de een of andere manier toch uit. Het was misschien niet wat ik destijds heb geschreven, maar het is wel iets dat op dit moment werkt en goed voelt om te zingen.”

Jullie eerste album was meer ‘indie’ dan de latere twee albums. Die lijken meer ingetogen en persoonlijker. Was dat omdat je meer durfde als songwriter of jullie als band meer vertrouwen hadden?

„Misschien wel. Het was vooral een reactie op het vele touren met de eerste plaat. Niemand heeft die nummers zo vaak gehoord als wij, haha. We wilden wel echt een andere kant op met ons geluid. Die ‘hyped-up‘ samples vinden we nog steeds tof om te gebruiken, maar dat hoeft niet in ieder nummer. We wilden vooral wat meer ruimte in de nummers toelaten. Iets meer ademruimte. Het nummer Whippoorwill was echt een keerpunt. Zo ingetogen en persoonlijk waren we nog nooit geweest. Dat opende deuren naar een nieuw geluid en een ander soort nummers. Bovendien, als je iets heel persoonlijks hebt te vertellen in je teksten, is het natuurlijk makkelijker om dat te doen onder diverse lagen van muziek en extra veel samples. Zo open en bloot je verhaal vertellen, vraagt toch heel wat meer van een zanger. Meer lef sowieso.”

Teksten
Ik heb me ook verdiept in de teksten voor dit interview. Er lijken een paar thema’s naar voren te komen. Een daarvan is de toekomst, die je niet al te rooskleurig lijkt in te zien. Bijvoorbeeld: ‘I’ve seen the future and there’s not much to own’ en ‘I’ve seen the numbers, I’ve climbed the wall, I heard we won’t make much difference at all’, beide uit Be Somebody Else. Of ‘Cos the well is running dry’, uit Carousel. En in 11^th Hour ‘the leader [ ] closed the window’ [and] ‘went back to do what he did before’. Zijn dit soort teksten iets waar je bewust over schrijft of is het meer ingegeven door het nieuws rond zaken als corona, het apenvirus en de klimaatcrisis?

„Voor mij werkt songschrijven therapeutisch, om dingen uit te zoeken voor mijzelf. Het is niet per sé iets wat ik voel of denk. Het is goed om soms vanuit iemand anders zijn standpunt een onderwerp te benaderen of te bedenken wat iemand daarbij zou kunnen voelen. Van de klimaatcrisis vindt ik om gillend gek van te worden. Ik heb een gezin met twee kleine kinderen, je wil er eigenlijk niet over nadenken wat hen te wachten staat. Als ik het dan in mijn muziek kan stoppen, dan ben ik er op een andere manier mee bezig en dan kan ik het beter een plaats geven.”

„Kijk, mijn teksten en muziek zijn heel persoonlijk. Dat is de enige manier hoe ik mijzelf kan uiten. Dat is ook een reden waarom fans zich tot ons aangetrokken voelen en worden geraakt door onze muziek. Er zijn ook zeker mensen die het te persoonlijk vinden en daarom juist afhaken, dat is ook prima. Maar het gevoel dat je erin legt, is ook wat de mensen er uithalen. Misschien is het een ander gevoel, maar ze voelen er wel iets bij. Ze voelen zich begrepen, en dat is heel mooi om te zien.

Een andere tekstregel die mij opviel, die veelvuldig in het nummer Howling At The Moon zit, is ‘You’re my heart outside my body’. Daar worden verschillende dingen aan gekoppeld, die zowel goed of slecht kunnen zijn. Is het iemand zonder wie je niet kan leven? Of dat iemand onderdeel van jou uitmaakt of jij van hen? Mijn voornaamste vraag is eigenlijk: is het een goed of slecht iets. 

„Als je echt van iemand houdt, dat moet je je hart aan iemand geven. Ik denk dat het onontkoombaar is. In dit nummer slaat het op mijn kinderen. Het is een gezegde dat je kinderen je hart buiten je eigen lichaam zijn. Ik kwam het tegen in een boek van de scifi schrijven China Miéville, ik dacht Kraken. Er is een absoluut genadeloze huurmoordenaar die ongenaakbaar lijkt, maar zijn enige zwakte punt is zijn zoon. Het zijn overigens allemaal nare types in die boeken, haha. Maar de connectie tussen die vader en zijn zoon riep die zin in mijn op. Grappig is trouwens dat Che met deze schrijver op school heeft gezeten!”

Laatste vraag over de teksten en thema’s. Ik zag meerdere referenties die gaan over ‘niet heel oud worden’ of ‘uit het leven stappen’:
‘I could never live to long’, uit Carousel. ‘This could be the final thing that I’ll do’, uit Run. ‘I’m gonna sail to the edge now, wave, take a bow and walk out’, uit Last Thing First.
Moeten we ons zorgen maken?

„Haha. Nee, dat denk ik niet. Het is mij tijdens de concerten ook opgevallen dat ik veel over eindes zing. Ergens een punt achter zetten of een nieuwe start. Terwijl dat precies is wat deze tour is. Een goed einde heeft ook iets moois. Daarnaast heb ik ook wel dingen niet zo netjes beëindigd. Ik heb in bands gezeten die op een nettere manier uit elkaar hadden kunnen gaan dan hoe het gebeurd is.”

Einde
Met Carousel hebben jullie misschien wel je meest verfijnde album gemaakt. Heb je het idee dat je alles wat je wilde zeggen met Clock Opera ook hebt kunnen zeggen? Is het een gevalletje ‘stoppen op je hoogtepunt’?

„Ik weet niet of het ons hoogtepunt is. Ik ben zeker trots op wat we hebben neergezet. Het voelt wel als een hoogtepunt. Ik hoor na de shows heel vaak van mensen dat ze vinden dat wij een groter publiek verdienen of meer succes hadden moeten hebben. Dat is heel lief natuurlijk, maar wat is succes nou eigenlijk? Dan had onze naam iets hoger op de festival line-up gestaan. Wat heb ik daaraan? We hebben een aantal geweldige tournees gehad. Veel mensen ontmoet. We hebben muziek gemaakt die mensen heeft weten te raken en die muziek is onderdeel van hun leven geworden. En dat we dat nu weten, voelt zo ontzettend goed!”

Die connectie met je publiek is heel belangrijk voor je, is het niet? Het is een terugkerend thema gedurende dit gesprek.

„Absoluut. Zeker als het gaat om live spelen, dan wil je als artiest het publiek bereiken en raken. Het voelt als daadwerkelijk communiceren. Die communicatie komt van twee kanten en tijdens deze tournee lijkt het zelfs meer van de andere kant te komen dan van onze kant.”

Het klinkt bijna alsof je iedere band zou adviseren twee jaar te wachten en dan je afscheidstournee aan te kondigen…

„Nou, bijna wel ja. Het is een heel bijzondere ervaring. We hebben die diepe connectie met de fans. We horen meer dan ooit wat onze muziek betekent voor ze. Dat gevoel zou ik iedere artiest wel toewensen. Het is een heel mooi afscheidscadeau, dat is een ding dat zeker is.”

Clock Opera speelt donderdag 26 mei in Rotown, Rotterdam en vrijdag 27 mei in Melkweg, Amsterdam. Het album Carousel is uit via !K7.