Het toonaangevende label Warp Records is een van de pioniers binnen de electronica en IDM. Naast de grote namen (Aphex Twin, Squarepusher, Autechre, Plaid) waren er meerdere buitenbeentjes (Maxïmo Park, Grizzly Bear, Gravenhurst), maar Broadcast was misschien wel de vreemdste eend in de bijt. Het duo van zangeres, gitarist, toetsenist Trish Keenan en bassist James Cargill maakten een tijdloze mix van psychedelica, pop en soundtracks uit de jaren 70 die moeilijk te rijmen valt met de rest van het roster. Desalniettemin werden ze al vrij snel een van de lievelingen van de fans, niet alleen omdat ze een uniek geluid hadden, maar vooral omdat ze dat geluid bleven uitkristalliseren en er mee bleven experimenteren, om zo de luisteraar steeds verder mee te nemen ‘Through The Looking-Glass’.

Door: Fabian Hofland

Keenan en Cargill ontmoeten elkaar midden jaren 90, hoe kan het ook anders, in een club met psychedelische muziek en beginnen al vrij snel een band. Hun eerste twee singles en een ep die op kleinere labels verschijnen, worden onder de titel Work And Non Work uitgebracht als compilatie op het Warp-label en een decennia lange samenwerking begint. De band maakt verschillende bezettingswisselingen door, met leden die komen en gaan zowel live als op plaat. Maar de band begint en eindigt met Keenan en Cargill.

Hun muziek heeft iets tijdloos, of beter gezegd het is bijna onmogelijk om er een tijdsbepaling aan te geven. Het kan uit de jaren 70 komen, maar ook vorige week gemaakt zijn. Of de hersenspinsels van een muzikale genius uit de jaren 50, dat zou ook nog kunnen. Het middelpunt is de dromerige stem van Keenan, die naast bezwerend zingen ook uitstekend wist hoe je een ijzersterk refrein in elkaar draait. Nummers als Before We Begin en Come On, Let’s Go zijn simpelweg niet meer uit je kop te slaan nadat je ze gehoord hebt. Maar de instrumentatie en de productie is zo mogelijk nog belangrijker en ook het punt waar de band zich echt onderscheidt. Op Work And Non Work en het eerste echte album The Noise Made By People is de 70’s soundtrack-feel en instrumentatie de voornaamste link naar de psychedelica en blijft alles nog netjes binnen de lijntjes. Dit begint echter al snel te ontsporen en dwalen we steeds verder af van het gebaande pad. Tweede album Ha Ha Sound begint met een kakofonie aan geluiden, sommige behoorlijk vals, maar geeft Keenan’s stem nog enige houvast. Dit trucje van ontsporende muziek met de stem of melodie als enige leidraad wordt verder op dit album en volgende albums geperfectioneerd. Er komt veel noise en distortion bij, maar de nummers blijven feilloos overeind dankzij, en soms misschien ondanks, de band zelf.  Op derde album Tender Buttons maken de warme jaren 70 geluiden tijdelijk plaats voor electrodrums, killere synthklanken en nog meer distortion. Hierna maken ze nog een album met het op zichzelf al redelijk ‘trippy‘ The Focus Group, wat niet anders te omschrijven is als redelijk zware kost. En of het nog niet donker en vervreemdend genoeg is maken ze een soundtrack voor Berberian Sound Studio: een film over een geluid-engineer in het Italië van de jaren 70 die doordraait bij het werken aan en film die steeds luguberder wordt. De soundtrack kent weinig zang en het is vooral meer geluidscollage dan nummers. Een pad dat de band naast hun album met The Focus Group ook bewandelde op hun ‘tour-only’ 3inch mini cd’s Mictrotronics 1 & 2 (respectievelijk uit 2003 en 2005). Het is een interessant traject dat de band heeft afgelegd van relatief opgewekte 70’s liedjes via diverse geluidsexperimenten naar uiteindelijk een tamelijk verontrustende horror-soundtrack.

In 2011 het echter het noodlot toe. Op tournee in Australië raakt Keenan besmet met varkensgriep, waarna zij terug in Engeland overlijdt aan de gevolgen van een longontsteking. Overgebleven lid James Cargill brengt de Berberian soundtrack postuum, maar met vocalen en medewerking van Keenan, uit in 2013. Daarnaast maakt hij samen met voormalig Broadcast-toetsenist Roj Stevens en de man achter The Focus Group Julian House een album voor Keenan onder de naam Children of Alice. De naam verwijst naar het boek Alice In Wonderland en de 1966 Jonathan Miller tv-verfilming die beide grote inspiratiebronnen voor Keenan waren. Het album laat het concept van liedjes volledig achterwege en is 40 minuten aan alle mogelijke geluiden in een betoverend geheel van geluidscollages en musique concrete.

Cargill heeft in interviews gezegd dat er nog dozen met tapes zijn met vocals en ideeën van Keenan waar hij aan wil werken, hoewel het dat tegelijk ook erg zwaar valt om zonder haar aan nieuw Broadcastmateriaal te werken. Tot die tijd hoeven de fans zich echter niet te vervelen, want onlangs verschenen er maar liefst drie ‘nieuwe’ Broadcastreleases. De twee eerder genoemde Microtronics en de eveneens alleen op tournee verkochte ep Mother Is The Milky Way uit 2009 zijn nu regulier verkrijgbaar op cd én voor het eerst op lp. Daarnaast is er de compilatie van drie Peel Sessions en één andere BBC Session onder de naam Maida Vale Sessions (naar de beroemde BBC Studio) die nu voor het eerst wordt uitgebracht. Vooral die laatste release is een mooie aanvulling op het oeuvre van de band en laat horen waarom de band live geliefd was en steevast goed bezocht werd.

Het verloop van dit verhaal is natuurlijk erg triest. 42 is veel te jong. De veranderingen die de band doormaakte en de risico’s die ze durfden de te nemen, laten alleen maar te raden waar dat nog allemaal heen had kunnen gaan. Los van de hoop op nieuw werk uit de uren aan opnames die Keenan achterliet, heeft dit bijzondere duo een prachtige en indrukwekkende discografie achtergelaten, waar niet alleen fans hun hart op kunnen halen, maar zo af en toe ook nieuwe luisteraars op stuiten voor wie er een hele wereld opengaat. Gelukkig leeft de muziek nog altijd voort.