Geef Katherina Bornefeld twee shakertjes in haar handen, en prompt swingt het. Omringd door haar bandgenoten Terrie Hessels, Andy Moor en Arnold de Boer van The Ex zit ze nu eens even niet achter haar drumstel, maar staat ze vooraan op het podium en zingt een lied over een veranderende wereld en hoe je daarbinnen je eigen positie bepaalt. De strofe ‘trust my own way, always‘, klinkt evenzeer als een strijdkreet als een samenvatting van waar haar band, en ook het festival waar The Ex vandaag voor het eerst in jaren weer eens live speelt voor staat. Peel Slowly and See: eigenwijs, nieuwsgierig, open minded, maar onvermijdelijk ook ‘niet voor iedereen’.

Foto’s: Jan Rijk

Goede muziek, fantastische muzikanten; het trekt niet altijd een groot publiek. Soms is het zo ver verwijderd van doorsnee, dat het niet iedereen aanspreekt, of zelfs afschrikt. The Ex heeft wereldwijd bewonderaars en daaronder bevinden zich heel wat muzikanten die stadions vullen. Maar zelfs doorgewinterde liefhebbers van alternatieve muziek in Nederland staan niet allemaal te trappelen om ze eens live te gaan zien, laat staan hun weerbarstige platen tot zich te nemen. Op handen gedragen, bij een deel van het publiek. Geen band waarmee je festivals direct mee uitverkoopt.

In de kleine zaal van Nobel geselt het Tsjechische trio Sinks het publiek met een mix van noise en postpunk. Vendula Pukyšová, Peter Štímel en Antonín Mika kunnen bijna swingende momenten neerzetten die ze als uit het niets afwisselen met wilde tempowisselingen. De gitaar van Mika klinkt onder zijn handen geregeld wrang, atonaal en afgebeten. De set die de Tsjechen uit Brno spelen daagt uit en pakt op momenten meeslepend uit als de drie de muur van noise laten pulseren.

Sinks is een voorbeeld van een act die met ritmiek speelt alsof het van rubber is. Dat lijkt een leitmotiv vanavond in Leiden aan de Marktsteeg, waaraan alle zalen van Peel Slowly and See op de zaterdagavond te vinden zijn. In de theaterzaal van Scheltema zit de drummer die Martha Da’ro uit Brussel begeleid achter een flinke opstelling aan trommels en electronica. In de muziek van de zangeres van Angolese afkomst speelt ritme een hoofdrol, waarbij het alle kanten uit gaat van triphop via jungle tot dromerige en soundscape-achtige percussie. Da’ro betovert met haar wat afgeknepen klinkende stem zonder moeite het publiek. Een overdosis aan charme en de zichtbare trots voor wat zij ons vanavond mag voorschotelen, spelen ook een belangrijke rol. De muziek van de Belgische staat ver van de populaire voorbeelden van de genres waar zij achteloos mee speelt. Soms is het minimaal, nooit is het gemakkelijk. Altijd is het openhartig, als zij in een lied het gesprek aangaat met de angst, die zij tot een persoonlijkheid maakt, vanavond aanwezig in de zaal in Leiden. 

Hoe groot de theaterzaal ook mag zijn, Da’ro komt heel dichtbij, zoals alles op Peel Slowly van heel dichtbij te zien en ervaren is. In de zalen is het nergens onaangenaam druk, alleen in de kleinere zalen kan het een keer gebeuren dat je er niet meer in past als een optreden al aan de gang is. In M10 kun je de artiest zo dicht naderen dat je tijdens het spelen de adem kunt ruiken. En dan is de Amerikaanse componist en voormalig lid van Efterklang Peter Broderick, die met een verstilde set toch al zijn kaarten zet op het veroveren van het hart van de toehoorders, nog eens extra kippenvelverwekkend. Broderick begint uit het niets te zingen, zonder enige begeleiding. Je hoort de deur piepen als nog iemand probeert binnen te glippen en uit de Marktsteeg klinkt geroezemoes van de mensen die op straat even met elkaar kletsen of snel een peuk roken onderweg naar het volgende optreden. Maar binnen is het lange tijd muisstil, zoals het een muziekminnend publiek dat Peel Slowly bij uitstek trekt, past. Broderick slaat ons om de gevoelige oren met een cover van het liedje Laser Beam, als knikje naar de vorig jaar overleden Mimi Parker van Low, en het lijkt alsof hij in zijn zang het unieke timbre van die verloren stem probeert te benaderen. Net zo bloedstollend, maar van geheel andere aard, is het als hij in een lang nummer op piano vol prachtige akkoordenprogressies de toetsen staccato nog harder probeert te raken en hij luid zingend net die ene toon toevoegt die het akkoord compleet maakt.

Aan de Marktsteeg krijgen we vanavond een groot aanbod voorgeschoteld, samengeperst in enkele uren, verspreid over meerdere zalen. Dat maakt het lastig kiezen. En ondanks de ultra korte afstand tussen de zalen en het feit dat het door de geringe drukte makkelijk beweegt, is niet alles te belopen. We missen dus acts, waarover je in de wandelgangen waarin iedereen elkaar lijkt te kennen als snel hoort.

Eerder heeft The Ex al gezorgd voor een absoluut hoogtepunt tijdens deze editie van het Leidse festival. Hier speelt drummer Katherina Bornefeld met het ritme. Zoals gitarist en bandlid van het eerste uur Terrie Hessels in gesprek met MuziScene als uitlegde, tekent zij voor de eigenaardige maatsoorten waarin de al bij leven legendarisch band de muziek giet. ‘Daar denkt ze niet over na, zo komt het er gewoon uit’. Die eigenaardige ritmes speelt Bornefeld als een machine en geeft de soms rommelig ogende muziek van The Ex een stevige ruggengraat. Zo strak als de ritmesectie opereert, zo weinig gedisciplineerd gaan de drie heren te keer; er wordt eens een inzet gemist, of eens een verkeerde noot gespeeld. Het gebeurt allemaal met zichtbaar veel plezier. Terwijl de heren-op-leeftijd als jongeren rondhuppelen op het podium is het ook vermakelijk te zien hoe Hessels uit een koffer telkens weer een nieuw gereedschap tovert om zijn stokoude gitaar – die eruit ziet alsof het is gemaakt van een blok hout dat decennia heeft liggen wegrotten in een modderpoel – mee te mishandelen. Dat er nog een werkende fret op de hals te vinden is, wekt verbazing.  In al die chaos steekt dan zo af en toe een storm op, dan blaast The Ex het publiek omver met een aanhoudende geluidsmuur, een stuwend ritme of een fanatieke woordenstroom uit de mond van Arnold de Boer: ‘I want to be an apartment block!‘. The Ex, nog altijd ontzagwekkend goed, een band die je laat glimlachen én huilen van ontroering en vervoering.

Peel Slowly and See 2024 wordt afgesloten met een visueel prachtig optreden van Use Knife, waarbij het trio achter doeken staat waar beelden op worden geprojecteerd. Weer draait het hier om de ritmes waarin het westen en het oosten elkaar ontmoeten.

De editie 2024 bevestigt dat Peel Slowly and See een festival is voor fijnproevers met een avontuurlijke natuur. Met een eigenwijs programma met muziekstijlen zo breed als de wereld. Maar ook zo niche dat het niet verwondert dat het sleuren en trekken is om ook dit bescheiden festival op de zaterdag uit te verkopen. Des te meer reden om het op handen te dragen en er als liefhebbers zuinig op te zijn. Want het brengt een groep mensen samen die zorgt voor een goede sfeer, elkaar de ruimte geeft en geniet van het gezamenlijk ontdekken van nieuwe en vernieuwende muziek. Maak er dus maar een slogan van voor het Leidse festival: ‘Trust my own way, always’.  

Heel erg early bird kaarten voor Peel Slowly and See 2025 zijn nu al te koop