Voor de kijker helemaal rechts, daar staat Lou Barlow tegen de zijwand aangeleund. Helemaal links van het podium schuifelt J Mascis wat rond met zijn gezicht naar de grond. Bij hem in de buurt praat drummer Murph nog wat met medewerkers op het podium en schiet nog snel met zijn telefoon wat film van de menigte in de zaal die op Dinosaur Jr. staat te wachten. Zonder enige zichtbare vorm van onderlinge communicatie anders dan dat Barlow en Murph de gitarist nauwlettend in het oog houden, stapt J Mascis zijn door indrukwekkende muur van versterkers omgeven arena binnen en zet What Else Is New? in.

Foto’s: Judith Zandwijk

Liefhebbers hebben vast allemaal de documentaire Freakscene, the story of Dinosaur Jr gezien en er is al veel geschreven en veel gezegd over de onderlinge relaties. Vanavond staat een band op het podium van Paard die al veertig jaar diepe onuitwisbare krassen zet in de muziekgeschiedenis. Een trio met uitzonderlijke persoonlijkheden die het nu ook niet altijd even goed met elkaar hebben kunnen vinden. En dus gonst het in de zaal van Paard als we de band in zicht krijgen, en wordt vrolijk geïnterpreteerd wat we denken te zien: twee muzikanten die met de ruggen naar elkaar staan, maar wel een hecht en geroutineerd collectief vormt.

Hoe het er tegenwoordig achter de schermen aan toe gaat doet er in feite weinig toe. Dinosaur Jr maakt al weer jaren nieuwe albums en tourt alsof het een lieve lust is. Blijkbaar is er een formule gevonden waarin die volledig verschillende persoonlijkheden zichzelf kunnen zijn maar elkaar toch kunnen verdragen. Die verschillen zien we in alles in Paard. Mascis draagt smetteloze gympen van Adidas, kleur code zwart, met de eeuwige bassball-pet die zijn lange grijze haren enigszins beteugelen. Barlow staat op zijn sokken op het podium, twee verschillende kleuren bovendien, en ziet er uit als een hippie. Barlow oogt ontspannen, zoekt oogcontact met het publiek, maakt grapjes, dankt iedereen voor het dansen en introduceert zijn bandmaten. Mascis lijkt verzonken in zijn eigen wereld, stoïcijns, emotieloos, geconcentreerd, nauwelijks communicerend met wie dan ook. Mascis beweegt sporadisch op hooguit twee vierkante meters, Barlow speelt altijd expressief, met grootse gebaren en hij staat geen seconde stil.

Maar zodra zij gaan spelen uit zich die veertig jaar ervaring en routine in een bijna achteloos informele show. Mascis kan eens een riffje inzetten waar zijn collega’s op inspelen, om het na een paar seconden weer af te breken om wat aan zijn batterij aan effectjes te prutsen. Lou Barlow omarmt dan zijn bas, stapt even terug en glimlacht, en loopt een keer naar de microfoon om het publiek gerust te stellen; niks aan de hand hoor!

Is de gitaar – Mascis wisselt gedurende de set meerdere keren van wapen – eenmaal gestemd, dan brandt het los. Vaak zet Mascis stoïcijns zelf een nummer in, heel soms zie je hem een bijna onzichtbaar knikje geven naar Barlow en Murph. Die twee houden de gitarist voortdurend in de smiezen, als trouwe dienaren van de gitaargod. Is de machine op gang, dan ontstaat er iets zonder weerga. Die indruk wordt natuurlijk ook gevoed door het besef wie je hier voor je neus hebt staan in Den Haag. Het ontzag is er al voor ook maar één noot is gespeeld. Maar ook objectief mag je toch stellen dat Dinosaur Jr deze avond een sublieme set uit de vingers schudt. J Mascis zegt nota bene iets tijdens de set, wat zich vrij laat vertalen als ‘dat gaat tot nu toe zo slecht nog niet’.

Het ongedwongen spel van Mascis, Barlow en Murph oogt en voelt zo ‘gewoontjes’, dat het ongewone bijna aan je voorbij gaat. Het is toch alsof je bij ze in de oefenruimte staat en ze tussendoor even een moment nemen om een peuk op te steken of een slokje te drinken. En we mogen dus ook zien dat Mascis niet al die teksten meer uit zijn mouw schudt. Een aantal keer wordt een kartonnen bord met daarop de teksten, netjes een lampje er boven, onder de mic-stand gezet.

Het wordt een nostalgische avond, voor publiek én band. Het trio speelt, zover je daar van mag spreken in hun geval, een flink aantal hits: de eerste razendsnelle aanslagen met de zeer flexibele pols van Mascis voor Start Choppin wordt met gejuich ontvangen. Al even enthousiast reageert het publiek op Feel The Pain. En verdomd, ook Freakscene komt langs. Maar wat vanavond opvalt is dat het relatief nieuwe repertoire enkel voorin de set wordt aangestipt – ook Lou Barlow mag een van zijn prachtig melancholische liedjes spelen; Garden van het meest recente Dinosaur-album Sweep It Into Space. Maar naar het einde toe komen meer nummers langs van de eerste twee albums Dinosaur uit 1985 en You’re Living All Over Me uit ’87. Heerlijk om het ruig swingende Little Fury Things weer eens live te horen. En Gargoyle krijgt een langgerekte uitvoering waarbij Mascis nog eens minutenlang zijn scheurende kunsten op zes snaren demonstreert en het volume toch nog even onhoudbaar hoog wordt opgevoerd.

Een half uurtje na de show post de band een foto backstage met Carlos van Hijfte. Van Hijfte haalde Dinosaur Jr naar Nederland in de jaren tachtig, en dat was ‘a huge deal for us’, schrijft Barlow, om vervolgens te vertellen hoe de band bij de promotor logeerde en van alles vernielde in zijn appartement, waaronder een cd-speler die de bandleden nog nooit eerder hadden gezien en dus ook niet wisten hoe zo’n ding werkt. ‘We had a cool show tonite in Den Haag, feeling nostalgic and deeply appreciative!‘, besluit de Insta-post.

Raar eigenlijk, dat een band van deze statuur dan een set waarin uitgebreid wordt teruggekeken op veertig jaar muziekhistorie afsluit met een cover. Wel een waarbij The Cure’s Just Like Heaven met het onmiskenbare Dinosaur Jr-sausje wordt overgoten, eindigend in die oerschreeuw van Lou Barlow die nog lang in ieders oor napiept.

Evan Uschenko van voorprogramma Ghostwoman, legt zich er al op voorhand bij neer dat je als opwarmer voor een band van de status als Dinosaur Jr een bijrol speelt: ‘Bedankt dat jullie ons niet bekogelen met tomaten’, reageert hij licht cynisch op het lauwe applaus dat het duo oogst. Samen met Ille van Dessel oogst de band prima commentaren, zowel voor hun concerten als voor hun laatste album Hindsight is 50/50. Van Dessel zorgt voor de pompende ondergrond, en de gitarist speelt quasi cool zijn riffs die diep in blues en het ‘swampy‘ en met de Franse taal geïmpregneerde deel van het zuiden van de VS zijn geworteld. Uit een doosje klinken stevige baspartijen, fel aangeslagen, wat een forse klik in de sound geeft die de slepende ritmes mooi accentueren. Een beetje duister, wat doet herinneren aan de sfeer waarmee True Widow ons ooit betoverde. Voor een publiek dat klaarstaat voor een hoge energie-act is het misschien wat te subtiel, maar wie er voor open staat ontdekt een vanuit België opererende band die veel in zijn mars heeft. Toch geldt vanavond voor velen wat The Bevis Frond – een tijd- en stijlgenoot van Dinosaur Jr met een zeventiger als frontman die onlangs bij wijze van afscheid nog één laatste keer door Europa tourde – zo treffend bezong: ‘I’m here for the other one, I’m sure you’re a lot of fun, I don’t want you to get me wrong, but you’re not-my-thing!‘.

Dinosaur Jr is donderdagavond nog te zien in de Effenaar in Eindhoven, vrijdag op Dauwpop in Hellendoorn en zaterdag op Vestrock