Maak kennis met Bart Heemskerk 1985, een gerenommeerde concertfotograaf met een doelgerichte en ambitieuze visie. Toen hij in 2010 begon als concertfotograaf, stelde hij zichzelf een gedurfde uitdaging: binnen drie jaar een prominente en gerespecteerde positie in de muziekindustrie bemachtigen.

Leaderfoto en tekst: Judith Zandwijk
Overige foto’s: Bart Heemskerk – Met zijn vriendelijke toestemming verzameld vanuit verschillende bronnen op internet
Meer over popfotografie: Portret Ben Houdijk – Podcast popfotografie

Deze zelfopgelegde uitdaging toont zijn vastberadenheid om fotografie en muziek te combineren. Heemskerk slaagde daar ruimschoots in. Hij maakte naam met dynamische live foto’s, intieme backstage beelden en de interactie tussen artiest en publiek. Als een ‘fly on the wall’ legde hij tijdens tours momenten vast, bijvoorbeeld met Armin van Buuren.  

Heemskerk is niet bang om zichzelf zichtbaar te maken, wat hem veel exposure oplevert. Commercieel werk gaat hem goed af en biedt hem talloze kansen. Zijn eerste grote succes kwam toen hij, al vóór de grote doorbraak van rockband Kensington, hun huisfotograaf werd.

Zijn stijl omschrijft hij zelf als volgt: ‘Ik ben heel commercieel, groots en bombastisch bezig. Koen Poolman van Oor zei ooit: ‘Hij kan ieder klein kut bandje er doen uitzien alsof ze in de Ziggo Dome spelen’. Ik denk dat dat goed samenvat wat ik doe.’

Van voor de klas naar voor het podium
Bart groeide op nabij Harlingen, waar zijn ouders als militairen bij de Marine werkten. Hij volgde niet hun voorbeeld, maar ging naar de PABO en studeerde enkele jaren pedagogische wetenschappen. Hij studeerde in Alkmaar en Haarlem en verhuisde naar Amsterdam, waardoor de verschillende poppodia beter bereikbaar werden. Als muziekliefhebber werd het in die tijd, in die zalen, voor hem duidelijk: om dichter bij de muzikanten te komen, moest hij fotograaf worden.

Bart: ‘Ik kende niemand in de muziek, in de fotografie, of eigenlijk ergens anders van. Fotografie was nooit eerder een hobby. Ik heb gewoon een camera gekocht met de gedachte: ‘Ik ga in de muziekindustrie werken en er geld mee verdienen.’ Daar heb ik mezelf drie jaar de tijd voor gegeven. In 2010 kocht ik mijn eerste camera, en in 2013 werd ik officieel freelancer.Toen ging eigenlijk alles overstag.’

Tineke Klamer (concertfotograaf) over Bart Heemskerk:
‘Bart is een perfectionist en dat is terug te zien in zijn werk dat er altijd tot in de puntjes verzorgd uit ziet.’

Het bruggetje naar MOJO
Met focus en vastberadenheid leerde Bart zichzelf fotograferen door met zijn Canon EOS 400D eindeloos te oefenen. Zijn eerste onderwerpen? Eenden en bruggen.

Daarna volgden al snel talloze concerten en festivals. Bart: ‘Ik zocht op Google naar online media en muziekblogs, en mailde ze met mijn diensten. Gewoon proberen. Zo is het begonnen. Ik denk dat een van mijn eerste opdrachten voor een festival was bij MeerPop in Zwanenburg. Het was zo’n klein festivalletje. Ik had geen idee wat ik aan het doen was, maar ik deed gewoon mijn ding. Ik liep daar rond met mijn camera alsof ik een professional was. Nee, niet alsof ik God was – dat zéker niet. Ik wist heel goed dat ik nog veel te leren had.’

Zonder enige ervaring met camera’s, lenzen of technische termen zoals diafragma of sluitertijd dook Bart in de wereld van de concertfotografie. Het was een periode van ontdekken, leren en netwerken.

Bart: ‘Ik ging overal naartoe: kleine zalen, grote zalen, kraakpanden – letterlijk overal waar ik maar foto’s kon maken. Die jaren, van 2010 tot 2013, waren cruciaal voor mijn ontwikkeling. Het was een tijd waarin ik niet alleen mijn stijl ontdekte, maar ook waardevolle connecties opbouwde binnen de muziekindustrie.’

‘Ik ben sociaal en stelde veel vragen aan collega’s en professionals. Niet iedereen waardeerde dat, sommigen vonden me bemoeizuchtig. Maar mijn onderwijservaring hielp me gesprekken aan te knopen en informatie te verzamelen.’

‘Ik observeerde zowel beginnende als ervaren fotografen en haalde inspiratie uit hun werk. Dat kijken en leren was cruciaal. In het begin bewonderde ik alles wat anderen deden en wilde ik begrijpen hoe ze dat bereikten. Inmiddels heb ik mijn eigen stijl ontwikkeld, met harde contrasten en veel zwart. Dat is mijn kenmerk geworden.’

‘Een belangrijk moment in mijn carrière kwam in de Gashouder tijdens het Pitch Festival.
Mijn foto’s vielen op bij Mojo Concerts en zij wilden een foto vervolgens gebruiken voor hun kalender.’

Ondernemen: investering in vertrouwen, lange-termijnkansen en groei
Ondernemen en commercieel denken zijn Bart Heemskerk niet met de paplepel ingegoten. Tóch is hij een ondernemer in hart en nieren.

Bart: ‘Hoewel fotografie mijn middel is, heb ik altijd de commerciële kant in gedachten gehouden. Mijn doel is niet alleen om mooie plaatjes te maken, maar ook om een inkomen te verdienen en te groeien. In het begin had ik geen idee wat ik kon vragen voor mijn werk. Voor een foto vroeg ik misschien €.100, maar na verloop van tijd leerde ik mijn waarde beter kennen. Langzaam bouwde ik mijn tarieven op en liet ik de kleinere klussen los om ruimte te maken voor grotere kansen.’

‘Fotografie is voor mij niet alleen een kunstvorm; het is ook een onderneming. Als concertfotograaf moet je jezelf staande houden in een competitieve markt. Of het nu gaat om kunst of commercie, je moet altijd zoeken naar manieren om jezelf te blijven ontwikkelen en je passie om te zetten in een duurzaam beroep. Dat pad heb ik in die jaren gevonden, en het inspireert me nog steeds om elke dag nieuwe stappen te zetten.’

Een van zijn strategieën is waarde creëren door soms bewust een minder directe of lagere financiële vergoeding te accepteren in ruil voor toekomstige voordelen, zoals meer opdrachten, toegang tot waardevolle netwerken, of het versterken van zijn reputatie en zichtbaarheid. Het draait om investeren in lange-termijnkansen en groei.

Een voorbeeld hiervan is de samenwerking met Mojo. Toen zij zijn foto’s eens wilden gebruiken voor een kalender, vroeg Bart geen geld, maar in plaats daarvan toekomstige opdrachten. Dit leidde tot de kans om op Pinkpop te fotograferen, wat vervolgens later weer resulteerde in het mogen vastleggen van grote namen als The Rolling Stones.

Investering in vertrouwen en de toekomst
Nóg een mooi voorbeeld van Heemskerk’s wijze van ondernemen, die hem geen windeieren heeft gelegd. In het prille begin – zeg maar net na de eenden – fotografeerde Bart een onbekend bandje dat het voorprogramma verzorgde van My Chemical Romance in de Melkweg: Kensington.

Bart: ‘De dag erna kreeg ik een berichtje van hun drummer Niles Vandenberg of ze mijn foto’s mochten hebben.” Geheel volgens zijn manier van onderhandelen antwoordde de fotograaf: “Die mag je hebben, maar dan wil ik jullie nog eens fotograferen.’

Dat was het begin van een bijzondere samenwerking. Bart fotografeerde hen vervolgens bij optredens in de bovenzaal van Paradiso en tijdens het afscheid van Kink FM in Tivoli Oudegracht. Daarnaast ging hij een paar keer met hen mee naar shows. Het was een periode van drie jaar waarin ze steeds intensiever samenwerkten. Maar de echte doorbraak kwam in 2013, na hun show op Pinkpop.

Bart: ‘Vanaf dat moment waren we onafscheidelijk. We deden alle evenementen samen. Kensington was toen een van de eerste bands die zo’n intieme en voortdurende samenwerking met een fotograaf hadden. Die beginperiode was intens. Het kostte me veel tijd en energie, en financieel leverde het weinig op. Toch gaf het me enorm veel voldoening. Touren met de band en het oefenen van mijn vaardigheden als fotograaf voelde als een investering in mijn toekomst. Het werd een ritueel: na elke show was er een fotomoment, en mensen gingen erop rekenen dat er na afloop een paar beelden werden geüpload. Dat gaf echt een goed gevoel.’

De facturen aan Kensington waren niet marktconform, maar het was een investering die de fotograaf ontzettend veel opleverde. Niet in geld, maar in vertrouwen, creativiteit en het plezier van samenwerken met een band die hij bewonderde. Die investering betaalde zich indirect dubbel en dwars uit. Dankzij Kensington werkt Bart bijvoorbeeld met Armin van Buuren en fotografeert hij de grootste concerten en festivals, zoals Pinkpop, Lowlands en Zwarte Cross. De samenwerking inspireerde hem ook – ondernemend als hij is – om een fotoboek uit te brengen toen Kensington na 12 jaar stopte.

Signatuur
De signatuur van een fotograaf ontstaat uit een combinatie van ervaring, observatie en voortdurende ontwikkeling. Dankzij een breed scala aan concerten, verschillende zalen en uiteenlopende omstandigheden groeide de stijl en herkenbaarheid van Heemskerk’s werk snel uit tot iets unieks. Zijns inziens zodanig herkenbaar dat hij de foto’s niet voorziet van een watermerk, logo en/of zijn naam.

Voor Bart draait het allemaal om aanwezigheid. Hij legt momenten vast op een manier die soms intiem, soms groots en altijd authentiek is. Of een artiest nu alleen in een kleedkamer zit en zich voorbereidt, of vol adrenaline het podium opstapt – hij is erbij, alert en klaar om het juiste moment vast te leggen.

Bij artiesten zoals Kensington, Guus Meeuwis en Armin van Buuren geniet hij van volledige artistieke vrijheid, maar de kern blijft onveranderd: aanwezig zijn en het verhaal achter het moment zien en vastleggen. Zowel on- als off stage. Die focus zorgt voor beelden die niet alleen herkenbaar zijn, maar ook emotie uitstralen. 

De intensieve samenwerking met Kensington was een enorme leerschool, en vanaf het album Borders begon Bart zijn signatuur verder te verfijnen. In de Vultures-periode experimenteerde hij met zwart-witfotografie en harde contrasten, wat de sfeer van zowel backstage- als livebeelden versterkte. Tijdens Europese tours durfde hij verder te gaan, met blauwzwarte tinten en abstractere beelden als resultaat. Voor het album Control vertaalde hij de abstractie van vegen en wazige gezichten op de albumhoes naar livebeelden met beweging en double exposure. Festivals vroegen juist om levendige kleuren om de energie en dynamiek te benadrukken, terwijl een venue als de Ziggo Dome uitnodigde om de grootsheid en de kleine, perfecte details te tonen.

Identiteit: visie vertalen naar krachtige beelden
Het voortdurend aanpassen en vernieuwen van zijn aanpak maakt Bart’s werk boeiend en veelzijdig. Bij elke opdracht kijkt hij naar het doel en de kernboodschap van het project. Elk evenement heeft zijn eigen identiteit en energie, of het nu gaat om een groot festival, een bandtour, of het vrolijke vriendschapsproject van Amstel.

Waar Pinkpop draait om de grootsheid en verbondenheid van duizenden mensen, legt een project als de Vrienden van Amstel Live de nadruk op het gevoel van samenhorigheid. De fotografie vertelt daar het verhaal van een hecht team – van technici tot artiesten – waarbij elke schakel onmisbaar is. Door de essentie van elk evenement en de betrokken mensen te begrijpen, ontstaat beeldmateriaal dat niet alleen indrukwekkend is, maar ook de ziel van het moment raakt. Dát is wat zijn signatuur uniek maakt.

Bart: ‘Bij elke opdracht denk ik na over het doel en de identiteit van het project. Elk evenement heeft een unieke boodschap. Alles op dezelfde manier vastleggen doet geen recht aan wat het bijzonder maakt. Begrijpen waarom iets georganiseerd wordt, vormt de basis van mijn fotografie.’

‘Ook kleine momenten, zoals een medewerker die met plezier veertien shows in haar eentje in een lift backstage staat, dragen bij aan het verhaal. Het gaat niet alleen om mooie beelden, maar om het vastleggen van wat écht gecreëerd is, met respect voor de inspanning achter elk evenement. Klanten boeken me voor mijn blik, flexibiliteit en vermogen om hun visie te vertalen naar krachtige beelden. Die wisselwerking maakt mijn werk boeiend en uitdagend.’

Offers, Lego en vitamientjes
Het leven van een concertfotograaf lijkt glamoureus: omringd door artiesten, muziek en de adrenaline van optredens. Maar achter de indrukwekkende beelden schuilt een veeleisend bestaan, gevuld met passie, toewijding maar ook offers. Voor iemand die wereldsterren volgt, betekent dat een constante drukte en veel tijd weg van huis.

‘Je geeft veel op’, zegt Bart. ‘Weekenden en nachten zijn vaak gevuld met werk. Daardoor mis je momenten die anderen vanzelfsprekend vinden. Mijn agenda zit al zo vol dat mijn eerste vrije weekend pas in december is.’ Zijn sociale leven lijdt eronder, maar Bart omarmt zijn keuze. ‘Dit is mijn werk, en daar horen offers bij.’

De inspanning achter de schermen blijft vaak onzichtbaar. ‘Mensen zien niet dat ik na een festival nog uren bezig ben met het editen van foto’s. Soms werk ik nachten door.’ Met meer dan 200 dagen per jaar van huis is balans cruciaal. ‘Mijn vrouw steunt me altijd, maar het blijft een uitdaging. Kleine gebaren en berichtjes sturen, helpen om de verbinding te houden.’

Het reizen biedt daarentegen natuurlijk ook unieke ervaringen. Van de Grand Canyon tot de neonstraten van Tokio, en van Tomorrowland tot Ultra Music Festival; elke show brengt nieuwe verhalen die vastgelegd moeten worden. Het tourleven is pittig. Bart: ‘Na een twaalf uur durende vlucht sta je soms direct in een venue. Je werkt tot diep in de nacht en hebt soms amper tijd om te eten.’

Zijn verleden als topsporter in het roeien heeft gezorgd voor discipline: voldoende daglicht proberen te pakken, vitamines en rust, ook al is dat soms maar een paar uur per nacht. Hotelkamers dienen als rustplek, terwijl het werk op locatie doorgaat. Thuis is de scheiding tussen werk en privé duidelijk. De studio is voor fotografie; de rest van het huis is een oase, met een paar persoonlijke foto’s, de katten, kunstwerken zoals die van Rogier Soeters en zijn Lego-collectie.

Rammstein vs Beyoncé
Voor Bart maakt het niet uit of de muziek precies in zijn straatje ligt. Hoewel hij een voorliefde heeft voor artiesten zoals Rammstein, fotografeert hij met evenveel plezier Nederlandstalige acts zoals Mart Hoogkamer, dat wat verder van zijn muzieksmaak staat. ‘Dat zet ik thuis niet op, maar het is hilarisch om vast te leggen. Hun liefde voor het publiek en hun interactie met de camera maken het toch speciaal. Het draait altijd om de passie en emotie van muziek, ongeacht het genre.’

Tijdens het nabewerken zet Bart meestal wel muziek op: ‘Als ik met Armin van Buuren op tour ben, zet ik vaak een van zijn sets op terwijl ik werk. Dat houdt me in de vibe van de avond. Ik probeer mijn werk altijd dezelfde avond of nacht af te ronden. Als ik het laat liggen, raak ik dat gevoel kwijt, en dan wordt het niks.” Maar na een lange dag, onderweg naar huis in de auto, kiest hij voor stilte. “Dat is mijn resetmoment, even in mijn eigen bubbel.’

Ondanks zijn brede ervaring met zowel nationale als internationale artiesten en wereldsterren, is er één naam die Bart altijd noemt als ultieme droom: Beyoncé. Of het nu in de vele interviews is die hij geeft, onder collega’s, of in een informele setting, zijn antwoord blijft consistent.

Waarom Beyoncé? Haar uitstraling, energie en grootsheid sluiten naadloos aan bij wat de Bart zoekt in zijn werk. Voor hem vertegenwoordigt ze niet alleen een icoon, maar ook een creatieve uitdaging. Het vastleggen van haar charisma en kracht zou een hoogtepunt in zijn carrière zijn.

Groot dromen en doelen stellen vormen een belangrijke drijfveer in Barts carrière. Zijn doel om binnen drie jaar een gerenommeerde en succesvolle concertfotograaf te worden, heeft hij al hoog en breed waargemaakt. Bart bewijst met zijn toewijding en visie dat dromen een cruciale brandstof zijn in zijn carrière. En misschien wordt zijn herhaalde wens om Beyoncé te fotograferen binnenkort werkelijkheid. En dan?

Pensioen
‘Na Beyoncé ga ik met pensioen, denk ik’, glimlacht de jonge fotograaf. Maar achter deze luchtige opmerking schuilt een serieus vraagstuk: wat gebeurt er nadat je het ultieme doel hebt bereikt? Is dat het einde van een hoofdstuk of juist het begin van een nieuwe fase?

Bart erkent dat het huidige werktempo niet eeuwig vol te houden is. Het vermijden van routine in zijn vakgebied blijft een prioriteit. ‘Ik wil niet veranderen in een oude, verzuurde fotograaf die blijft hangen in het verleden. Als er een moment komt dat klanten verder willen vernieuwen, is dat logisch en een kans om verder te kijken.’

Mogelijkheden zoals show-regie, het bedenken en ontwikkelen van concerten, of een grotere rol in productie, staan hoog op zijn lijst. ‘Na zoveel shows weet je precies wat wel en niet werkt. Het lijkt me een mooie uitdaging om een hele show te bedenken en uit te voeren.’

Wat de toekomst ook brengt, één ding staat vast: de liefde voor muziek blijft altijd het fundament voor alles wat Bart doet.

Voorbereiding en Nabewerking
De voorbereiding van concertfotograaf Bart Heemskerk begint vaak maanden van tevoren, vooral bij grote festivals en tours. Voor deze grotere evenementen neemt hij, in overleg met de productie en opdrachtgever, de tijd om zich grondig voor te bereiden.

Een essentieel onderdeel van zijn voorbereiding is natuurlijk het kennen van de artiesten.
Hij kijkt live-opnames van eerdere optredens om te begrijpen hoe de artiest zich beweegt op het podium, waar de focus ligt en op welke momenten het publiek betrokken wordt. Dit helpt hem niet alleen om de juiste momenten vast te leggen, maar ook om te bepalen waar hij zich het beste kan positioneren in de concertzaal. Dit betekent dan weer dat hij ook de routing en toegankelijkheid moet bestuderen van de zaal, en alles moet regelen met de beveiliging.

Bij zijn voorbereiding let Heemskerk ook op kleine, maar belangrijke details, zoals of een artiest links- of rechtshandig is. Hoewel dit misschien als een klein detail lijkt, stelt het hem in staat om zijn positie in de photopit nog preciezer te bepalen en beter te anticiperen op de bewegingen van de artiest.

Apparatuur
Afhankelijk van het type concert gebruikt Bart doorgaans twee Canon-camera’s (en een reserve body in zijn tas), samen met verschillende groothoek- en telelenzen. De groothoeklens zorgt voor dynamische, brede shots die de sfeer van het geheel vastleggen, terwijl de telelens kan inzoomen op de details.

Als er bijzondere decors aanwezig zijn, of bijvoorbeeld vuurwerk afgaat, zorgt hij ervoor dat ook deze elementen op de foto komen, zodat de sfeer van het evenement in zijn volle omvang wordt vastgelegd.

Het werk stopt niet na de laatste foto, dan zorgt ervoor dat de foto’s dezelfde avond nog worden nabewerkt in Adobe Lightroom en Photoshop. Bij grote festivals huurt hij extra medewerkers in die tijdens het festival de foto’s al bewerken, zodat Bart ongestoord verder kan blijven fotograferen. Dit zorgt ervoor dat de beelden snel online komen, vaak binnen een uur of twee na het optreden.

Jessie Kamp (fotograaf):
‘Na een onwijs leerzame stage bij hem te hebben gelopen is Bart een goede collega en vriend geworden. Hij haalt het beste in jezelf en een fototeam naar boven en is met zijn knallende, dynamische foto’s een grote inspiratie. Van mega producties tot intieme settings, hij weet altijd de emoties vast te leggen en het verhaal te vertellen. Het is een feest om met hem samen te werken!‘

Bewerken
In de fotopit kan het soms een beetje dringen zijn, en vaak staan alle fotografen op dezelfde plek om allemaal bijna dezelfde foto te maken. In dat geval is nabewerking een manier om je te onderscheiden. De mogelijkheden van AI, Lightroom en Photoshop bieden krachtige technieken om beelden te verbeteren, aan te passen en een persoonlijke stijl te creëren. Hoewel deze tools aanzienlijke voordelen bieden, krijgen ze soms kritiek van traditionele fotografen.

Bart: ‘Door mijn eigen stijl in de nabewerking toe te passen, kan ik een foto niet alleen spectaculairder maken, maar ook mijn persoonlijke signatuur eraan toevoegen. Dit maakt de beelden uniek. Natuurlijk zijn er altijd mensen die kritiek hebben op mijn keuzes, maar dat risico neem ik. Het is een creatieve keuze, en ik blijf trouw aan mezelf en ga door met het maken van de foto’s die ik wil maken. Wat ik niet doe, is elementen toevoegen die er niet waren; dat past niet bij mijn stijl. Ik ben wel eens gevraagd om wat extra vuurwerk in een foto te ‘shoppen’, maar dat zou ik nooit doen. Als iemand meer vuurwerk wil, had hij maar meer vuurwerk moeten kopen.’

Een voorbeeld van een moderne bewerking zie je in een van de foto’s die Bart Heemskerk maakte van Eddie Vedder van Pearl Jam. Of liever gezegd: dat zie je niet, tenzij je de foto vergelijkt met die van andere fotografen die op hetzelfde moment hun beelden schoten.

Bart: ‘Op Pinkpop is het podium behoorlijk hoog, waardoor ik recht omhoog moest kijken, wat niet ideaal was voor de compositie. Eddie Vedder sprong op dat moment, maar door de monitors op het podium was slechts een deel van zijn lichaam zichtbaar, waardoor de sprong niet zo spectaculair leek als hij in werkelijkheid was. Ik besloot om die monitors in de nabewerking weg te halen, zodat de sprong de werkelijke hoogte en dynamiek kreeg. Nadat ik de foto had gepost, ging hij viraal op de Pearl Jam-fanpage, met duizenden likes.’

Dit leidde helaas tot kritiek van andere fotografen, die vonden dat de bewerking niet eerlijk was. Mijn reactie was simpel: ik maak wat ik mooi vind. Voor mij is het belangrijk dat de foto mijn visie weerspiegelt, en als dat betekent dat ik iets moet aanpassen om het spectaculairder te maken, dan doe ik dat. Het is natuurlijk een persoonlijke keuze, en ik ben niet gebonden aan journalistieke normen; ik ben afhankelijk van mijn eigen smaak en de wensen van de opdrachtgever.”

Kennis delen
Bart Heemskerk kijkt met plezier naar het werk van jonge fotografen en benadrukt dat er ruimte is voor iedereen. Hij is open over zijn werkwijzen en deelt zijn kennis zonder geheimen. Zijn liefde voor het vak en zijn expertise deelt hij graag om anderen te inspireren en vooruit te helpen. 

Wanneer er voldoende tijd is, begeleidt hij een stagiair en draagt hij regelmatig bij aan evenementen, lezingen, interviews en workshops. Zijn didactische vaardigheden komen dus nog altijd goed van pas. Van een praatje op de fotoclub van zijn moeder tot tutorials voor Kamera Express, Canon en Photofacts Academy.

Magie
Hoewel hij al duizenden shows heeft gefotografeerd, blijft hij de magie voelen. ‘Elke keer dat de lichten doven en het publiek begint te juichen, krijg ik kippenvel. Dat gevoel, dat nooit zal vervagen, is waarom ik dit werk blijf doen.’

Wil je zien hoe Bart Heemskerk die magie vangt in zijn foto’s volg hem via @bart_heemskerk